تاریخ معاصر ایران

مروری بر ادعای عجیب و واهی امارات

در خلیج فارس قریب به ۱۳۰ جزیره وجود دارد. درباره حاکمیت بر بعضی از این جزایر بین کشورهای کرانه اش اختلاف نظرهایی وجود دارد. یکی از جنجالی ترین مسائل و اختلافات مربوط به ادعای کشور امارات متحده عربی نسبت به سه جزیره ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک میباشد.
من از لیست کردن اسامی این جزایر پرهیز می کنم و فقط به سه جزیره مورد اشاره می پردازم .

جزیره ابوموسی
این جزیره با طول و عرض حدود 4.5 کیلومتر، در 222 کیلومتری بندرعباس و هم چنین در 75 کیلومتری بندر لنگه واقع شده، جنوبی ترین جزیره ایرانی آب های خلیج فارس است. جزیره ابوموسی یکی از چهارده جزیره استان هرمزگان است، که بیشترین فاصله از سواحل ایرانی خلیج فارس را دارد، شهر ابوموسی مرکز جزیره ابوموسی است.
جزیره تنب بزرگ
این جزیره تقریباً گرد خاک شنی و خشک دارد، نام های دیگر آن در قدیم تنب گَپ، تنب مار و تل مار بوده است. در قسمت هاي جنوب غربي و نزديكي سواحل آن خانه هاي مسكوني از راه چندين خيابان و جاده به هم پيوسته اند، اين جزيره در شمال شرقي ابوموسي واقع شده و در داراي موج شكن و لنگرگاه است. مردم بومي اين جزيره از صيد ماهي و مرواريد امرار معاش مي كنند، مار هاي سمي و كوچك در اين جزيره به وفور وجود داد.

جزیره تنب کوچک
جزيره غيرمسكوني مثلثي شكل تنب كوچك به فاصله 12 کیلومتر از غرب جزيره تنب بزرگ قرار دارد، مرتفع ترين نقطه آن از سطح دريا، بيست و يك متر است.
مسئله ادعای امارات بر سر این جزایر و اختلاف دو کشور ایران و امارات از مسائل روز در سیاست بین الملل است .
در قانون اساسی در اصول ۷۸- ۱۲۱-۱۴۳-۱۵۲-۱۷۶ به وضوح به لزوم حفظ تمامیت ارضی کشور اشاره شده . در مجامع حقوقی از تفاهم نامه 1971 نام برده می شود . در این تفاهم نامه که به پیشنهاد انگلیس بین ایران و شیخ شارجه منعقد شد آمده است که «ایران از ادعای مالکیت بر جزیره ابوموسی چشم پوشی نمیکند و ادعای طرف مقابل را به رسمیت نمیشناسد ولی موافقت میکند که در منطقه جنوب ابوموسی شیخ شارجه پاسگاه پلیس دایر نماید و همچنین امنیت کامل ابوموسی با ایران میباشد.»
ادعای امارات دال بر مالکیت بر جزیره ابوموسی و جزایر تنبان به این بهانه مطرح شد که در آن موقع کشور امارات تازه استقلال یافته بود و از آنجا که نیاز به رسمیت شناختن داشت و ایران به عنوان ژاندارم منطقه و کشور بزرگ بایستی آن را به رسمیت میشناخت لذا مدعی است برای تحقق این خواسته به ناچار و اجبار تن به این تفاهم نامه داده است!
بعد از بررسی اعتراضات کشورهای عربی نسبت به اقدامات ایران در جزایر و شکایت در شورای امنیت سازمان ملل و سکوت شورای مذکور (سال ۱۳۵۱) موضوع این اختلافات ارضی به مدت ۲۰ سال به بوته فراموشی سپرده شد و آنچه باعث شد موضوع مجددا مطرح شود ماجرای کشتی خاطر در ۳۱ مرداد ۱۳۷۱ بود. وقوع این حادثه در امارات به نمایش تبلیغاتی بسیار گسترده و احتمالا از پیش طراحی شده مواجه شد. در ابتدا ادعای امارات نسبت به ابوموسی بود ولی ۱۷ روز بعد از طرح ادعای امارات نسبت به این جزیره و با شروع به کار اجلاس وزرای خارجه شورای همکاری خلیج فارس موضوع را علاوه بر ابوموسی به دو تنب بزرگ و کوچک نیز تسری دادند.

 

ماجرای کشتی خاطر

در مورد کشتی خاطر که مبنای اصلی اختلاف ایران و امارات بود و قضیه از همین زمان توسط چند کشور عربی به شورای امنیت ارجاع گردید ماجرا از این قرار بود که کشتی اماراتی به نام خاطر به مقصد ابوموسی دارای تعدادی مسافر از کشورهای فلسطین – پاکستان و هندوستان و چند کشور عربی و تعدادی از اهالی شارجه بود که زمان پیاده شدن مسافران کشتی ایران در سال ۱۳۷۱ فقط به اهالی شارجه اجازه ورود داد و از بقیه مسافران درخواست ویزا نمود (روالی که امروزه نیز مرسوم است) زیرا ایران بر اساس تفاهمنامه ۱۹۷۱ مسوول حفظ امنیت جزیره بود. این امر با اعتراض کشورهای عربی مواجه و موجی از شکایت و اعتراضها را در پی داشت و کشور امارات بجای برخورد منطقی با قضیه موضوع را از طریق شکایت در مجامع بین المللی مطرح نمود که هیچ نتیجه ای برای این کشور را در برنداشت.

 

 

ادعاهای امارات
1- این جزایر عرب نشین است
2- امارات مدعی است که ایران در سال ۱۹۲۹ پیشنهاد خرید یا اجاره این جزایر را به انگلیس داده و این امر اثبات میکند که این جزایر متعلق به امارات است.

در جواب باید گفت در آن سالها اختلاف شدیدی بین ایران و انگلیس وجود داشت به گونهای که کشور مذکور تهدید کرده بود که اگر ایران بخواهد ادعایی بر این جزایر داشته باشد و مطرح کند جزیره سیری (دارای منابع غنی تر) را به حاکم مسقط واگذار خواهد کرد. در آن دوره تیمورتاش – وزیر دربار رضاشاه – برای آزمایش موضع انگلستان اعلام کرد ایران آماده است برای مدت ۵۰ سال این جزایر را از انگلیس اجاره کند. این پیشنهاد صرفا در رابطه با دو تنب بود و بحثی از ابوموسی نبود. این پیشنهاد توسط حاکم شارجه و کشور انگلیس پذیرفته شد اما به جایی نرسید چرا که شیخ شارجه ادعاهای عجیبی را مطرح نمود و میگفت که ایران باید اجاره ۵۰ ساله را یکجا و یک کاسه بدهد و پرچم راس الخیمه بایستی بر فراز تنبان برافراشته باشد و مضافا بر اینکه نماینده ایران حق ندارد در مورد مالکیت این سرزمینها بحث کند.

همانگونه که میدانیم طبق قانون اساسی مشروطه و اصل ۷۸ قانون اساسی فعلی ایران تغییرات سرزمینی در صلاحیت مجلس است و از منظر حقوق بین الملل وقتی فردی خارج از حدود و اختیارات خود صحبت میکند هیچ آثار حقوقی بر سخنانش مترتب نیست و این با اظهارات مقامات رسمی متفاوت است.
3- امارات مدعی است کشور انگلیس حاکمیت امارات را بر جزایر به رسمیت شناخته باید گفت در نامه های متعددی که میان انگلیس و ایران در این مورد رد و بدل شده از جمله نامه سر جان ملکم (قائم مقام ملکه انگلیس در خلیج فارس) کاپیتان بروکس – و… انگلستان از زبان نمایندگان رسمی خود پذیرفته و اعلام نموده که جزایر متعلق به ایران است و حاکمیت ایران را مورد شناسایی قرار داده است.

دلایل ایران برای حاکمیت بر جزایر
1- محور علمی: طبق نظر زمین شناسان جنوب غرب آسیا از دو ساختار تشکیل شده است الف: شبه جزیره عربستان که در امتداد آفریقای شرقی است، ب: فلات ایران که در منتهی الیه شمال غربی شبه جزیره عربستان به شکل سلسله جبال عمان و زاگرس قرار گرفته است. و جزایر نیز بخشی از ساختار فلات ایران محسوب می شوند .
2- سابقه تاریخی منطقه که در بحث ادعاهای امارات به آن اشاره کردم .
3- موضوع حاکمیت موثر . حاکمیت موثر زمانی صادق است که از یک سری اصول پیروی کند . آنها عبارت از الف: از طرف مقام عمومی اعمال شود، ب: مستمر و صلح آمیز باشد ج: توام با قصد و اراده دولت در کسب سرزمین باشد و در عین حال عنوان برتری وجود نداشته باشد.
4- نقشه های موجود و اعتبار آنها: بر اساس رویه چند نکته در رابطه با نقشه ها باید مورد توجه میباشد از جمله اینکه نقشه نباید توسط نهاد خصوصی تهیه شده باشد، نقشه نباید در تعارض با سایر اسناد و مدارک باشد و….

در این خصوص در سال ۱۸۸۶ در رابطه با این جزایر نقشه ای تهیه شد که در سال ۱۸۸۸ تسلیم دولت ایران شد و تاکنون چندین بار تجدید چاپ شده است. اگر تنها نقشه های ۱۸۸۶ را ملاک عمل قرار دهیم میتوان اظهار نظر نمود که اولا این نقشه ها توسط وزارت دفاع انگلیس بنا بر درخواست وزارت خارجه آن کشور تهیه شده اند بنابراین نهاد تهیه کننده نقشه کاملا عمومی است و ثانیا این نقشه ها با نقشه های تهیه شده توسط آلمانها و روسها مطابقت دارد. ثالثا نقشه های مذکور توسط یک نظام تحت الحمایگی تهیه شده و هیچ گاه مورد اعتراض واقع نشده است. هنگامی که این نقشه ها تحویل رییس دولت ایران (ناصرالدین شاه قاجار) شد وی اعلام نمود: «بالاخره ملکه پذیرفت که این سرزمینها تعلق به ایران است.» نکته دیگر اینکه وزیر خارجه انگلیس هنگام تحویل این نقشه ها آن را همراه با یک نامه به ایران فرستاد و استدلال آورد که نامه مذکور در حکم سند بین المللی است و نقشه ها در ضمیمه آن قرار دارد.
5- نظر عمومی سایر کشورها . در مورد شناسایی حاکمیت ایران بر جزایر از سوی دولتهای ثالث به خصوص آمریکا میتوان استناد به اجازه کشور آمریکا از ایران در سال ۱۹۶۰ و در هنگامی که قصد داشت تحقیقات آبنگاری در خلیج فارس انجام دهد اشاره نمود آمریکا از ایران برای انجام این تحقیقات در جزایر سیری و ابوموسی اجازه گرفت.
دوستان قضیه کاملا واضح است و نیازی به توضیح بیشتر نیست . البته امارات در حدی هم نیست که ارزش وقت گذاشتن را داشته باشد ولی خب آگاهی از مسائل روز و پیشینه آنها هم ضرری ندارد .
با آرزوی سربلندی روزافزون برای ملت ایران .

نویسنده: Himler

 

 

مطالب مرتبط

یک نظر در “مروری بر ادعای عجیب و واهی امارات

  1. Himler گفت:

    ضمن عرض سلام و خسته نباشید خدمت مسئولین محترم پرتال
    قبل از هر چیز از اینکه مطلب بنده رو قابل دونستید و در صفحه اول قرار دادید ، سپاسگذارم .
    فقط یه نکته ای رو لازم دونستم یاد آوری کنم و اون اینکه وقتی مطلبی رو در پرتال قرار میدید ، حتما از ( ادامه مطلب ) و تصویر شاخص و برچسب های مناسب استفاده کنید . تا پرتال هم ظاهر مناسب تری پیدا کنه و هم موتورهای جستجو موقع گشت و گذار در سایت وضعیت بهتری داشته باشند .
    با احترام

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *