تاريخ فا

نَسک های پَهلَوانی (1)

Scan-140420-0004

به نام یزدان پاک

در بین متون باستانی ایران ؛ متون پهلوی از چندان جاذبه ای برخوردار است که پیوسته یک حقیقت را در ذهن تداعی می کند و آن این که « گاهی اوقات نفس تلاش برای رسیدن به هدف ارزشمند است و خود هدف در برابر این تلاش رنگ می بازد » . به کلام دیگر ؛ در پی واژه ها و عبارات پهلوی چنان حقیقت پیچیده ای نهفته است که گویی هیچگاه نمی توان به آن دست یافت و همیشه باید به تلاش و کوشش برای رسیدن به آن دل خوش کرد و شاید زیبایی و ارزش این متون نیز در همین است که پیوسته انگیزه ای ناشناخته وجود دارد که پژوهشگر دلباخته را به چندین و چند بار خواندن آن تحریک می کند .
انگیزه ای که طلب ایجاد می کند ؛ وجد می آفریند ؛ معرفت می زاید ؛ و در نهایت ؛ عشق و علاقه ای ناگسستنی را به نظاره می نشیند .

 

« درباره ی پیمان کدخدایی »

پیشگفتار :

پیمان کدخدایی , متنی است که با 11 بند در صفحات 141-143 مجموعه ی متون پهلوی جای گرفته است .

این متن که به شیوه ی خواستگاری , میزان مهریه و تعهدات همسران نسبت به یکدیگر می پردازد . بنا بر مندرجات بند 1 در تاریخ « روی دِی به مِهر ؛ ماه بهمن سال 672 , بیست سال پس از سلطنت یزدگرد » تدوین شده است .

در متن فوق مطالب بسیار جالبی دیده می شود . از جمله اینکه از طرف عروس ؛ تنها ولی قهری و یا شخصی صاحب رای و از سوی داماد نیز تنها پدر وی در مقام مذاکره بر می آمده اند . ( بند 2 ) .

در مورد تعهدات دو طرف نیز آمده است ( بند 6-5 ) .

« و بَهمان دختر هم او را پذیرفت , اینگونه که بَهمان ( = پسر ) این را نیز بپذیرد که در طول زندگی از موازین همسری و یگانگی در امر زناشویی و فرمانبرداری و رعایت احترام متقابل و نیز از فروتنی و اعتقاد به بهدینی ( = دین زرتشتی ) روی بَر نَتابَد » .
« و نیز بَهمان ( = پسر ) این را گفت که در طول زندگی بَهمان دختر را به زنی گرامی , به کَد بانویی استوار و به خورش , جامه و خواب و پوشاک و مراتب همسری در برابر شوی , دارای اختیار و در طول زمان به تناسب او را خوب و محترم دارم … »

مطلب جالب دیگر در این متن اینکه داماد می باید به عروس 3000 دِرهَم سیمین ( = نقره ای ) شهرآورش ( = رایجِ کشور ) می پرداخت و عروس نیز در برابر آن مبلغ دارایِ اختیارِ تام بود . ( بند 7-8 ) .

برای آگاهی بیشتر : تاوادیا 1355 , 145 ؛ عریان 1371 , 39-40 ؛ عریان 1382 , 331-327 ,

mackenzie – perikhanian 1969 , jamasp-asana 1897 , 47

…………………………

{ نگارش این متن پهلوی ؛ با یک سند سغدی در مجموعه ی اسناد کوه مغ که در مورد ازدواج دو زوج بوده است ؛ از نظر مفاد تعهدات طرفین و برابری حقوق زن و شوهر و خویشکاری ( = وظیفه ) زن و شوهر نسبت به یکدیگر بسیار شباهت دارد ؛ ن.ک ازدواج در ایران باستان : نگار طیبی در اینجا = http://forum.hammihan.com/post4352410-140.html }

واژه های تکمیل کننده در ( ) و واژه های هم معنی در ( = ) قرار داده شده است .

……………………….

متن کتاب پیمان کدخدایی 

 

 

نویسنده موری حماسی

http://forum.tarikhfa.ir/thread5666.html

مطالب مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *