نگارنده : مرتضی حماسی
در سال 334 پیش از میلاد ، الکساندر بزرگ ( اسکندر مقدونی ) به عنوان رهبر اتحاد کرنتینیان ( در جنوب یونان ) به آسیا یورش برد . قرار گرفتن شهرهای یونانی به پادشاه مقدونی به جنگ با امپراطوری هخامنشی فرجام یافته بود . یکی از شرایطِ عهدنامۀ کرنتیان ( قرنطیان ) تصریح شده بود که شهرهای یونانی خودمختار بوده باشند ، و این که مشروطیتِ آن ها بدون دگرگونی بوده باشد . شهرهای یونانی در آسیای کوچک از بخش ها حساب نمی شد ، ولی الکساندر همراه با امور داخلی شان دخیل گشت . همان گونه که در نامۀ زیر به مردم جزیرۀ کیوس مشخص گشته است . این نامۀ سیاسی توسط جِی . سی . یاردلی از یونانی به انگلیسی ترجمه شده است .
ترجمۀ انگلیسی نامۀ الکساندر به مردم جزیرۀ کیوس :
Drafters of legislation are to be selected to write and emend the laws so as to ensure that there be no impediment to a democratic constitution and the return of the exiles. Anything already emended or drafted is to be referred to Alexander.
The people of Chios are to supply twenty triremes, with crews, at their own expense, and these are to sail for as long as the rest of the Greek naval force accompanies us at sea.
With respect to those men who betrayed the city to the barbarians, all those who escaped are to be exiled from all the cities that share the peace [of Corinth], and to be liable to seizure under the decree of the Greeks. Those who have been caught are to be brought back and tried in the Council of the Greeks. In the event of disagreement between those who have returned and those in the city, in that matter they are to be judged by us.
Until a reconciliation is reached among the people of Chios, they are to have in their midst a garrison of appropriate strength installed by king Alexander. The people of Chios are to maintain the garrison.
ترجمۀ پارسی نامۀ الکساندر به مردم جزیرۀ کیوس :
از پادشاه الکساندر به مردم کیوس
بند نخست : نوشته شده توسط پریتانی اهل دیسیتئوس (1) . همگی این تبعید شدگان در راه بازگشت به کیوس ( خیوس ؛ جزیره ای در سمت غرب آسیای صغیر ) هستند (2) و قانون اساسی در کیوس در روند دموکراتیک شدن ( حکومت مردم سالاری ) می باشد .
بند دوم : نویسندگان تدوین قانون انتخاب شده اند برای نوشتن و اطلاح کردن قوانین برای تأمین نمودن آن چه که در آن جا مانعی برای یک نظام نامۀ دموکراتیک و بازگشت تبعید شدگان نباشد . همه چیز قبلا اصلاح گشته یا پیش نویس شده به سوی الکساندر ارجاع شده است .
بند سوم : مردم کیوس در شرف تدارک بیست کشتی جنگی هستند ، به همراه خدمه ، به هزینۀ خودشان ، و اینان در سفر دریایی تا به مسافت طولانی از نشیمنگاهِ نیروی جنگی دریایی یونان به همراهی ما در دریا هستند .
بند چهارم : نسبت به آن مردمانی که شهر را به بربرها تسلیم نمودند ، همه آنان که فرار کرده بودند ؛ تبعید شده اند از تمام شهرهایی که صلحِ کورینت را سهیم هستند ، و از برای مطمئن گشتن به حمله کردن تحت حکم یونانیان .
آن هایی که اسیر شده اند ؛ آزاد گشته و در انجمن یونانیان بکار گماشته شده اند . در صورت روی دادن مخالفت میان آن هایی که بازگشته اند و آن هایی که در شهر هستند ، در این موضوع آن ها توسط ما قضاوت می شوند .
بند پنجم : تا هنگامی که مصالحه ای میان مردم کیوس نائل گردد ، آن ها باید در میانِ ساخلوی مناسبِ با تعداد نفراتشان مستقر شده ، به توسط پادشاه الکساندر اسکان گشته شوند . مردم کیوس به استقرار یافتن برقرار داشته شده هستند . (3)
پی نوشت و آبشخور :
1 – این شخص محتملا در سال 334 پیش از میلاد میزیسته ، ولی جملۀ « از پادشاه الکساندر » قبل از جنگ ایسوس در 333 پیش از میلاد رایج نبوده است .
2 – یکی از تبعید شدگانِ بازگشته ، مورخ تئوپومپوس نام دارد .
3 – آبشخور این نامه :
