رفتار حضرت علی (ع) با زن عرب و زن ایرانی
نگارنده: حامد محمدپور
قضاوت حضرت علی (علیه السلام)، دربارهی اختلاف یک زن عرب و یک زن ایرانی، بدین صورت آمده است:
رَوَى أَبُو إِسْحَاقَ الْهَمْدَانِيُّ أَنَّ امْرَأَتَيْنِ أَتَتَا عَلِيّاً ع إِحْدَاهُمَا مِنَ الْعَرَبِ وَ الْأُخْرَى مِنَ الْمَوَالِي فَسَأَلَتَاهُ فَدَفَعَ إِلَيْهِمَا دَرَاهِمَ وَ طَعَاماً بِالسَّوَاءِ فَقَالَتْ إِحْدَاهُمَا إِنِّي امْرَأَةٌ مِنَ الْعَرَبِ وَ هَذِهِ مِنَ الْعَجَمِ فَقَالَ إِنِّي وَ اللَّهِ لَا أَجِدُ لِبَنِي إِسْمَاعِيلَ فِي هَذَا الْفَيْءِ فَضْلًا عَلَى بَنِي إِسْحَاقَ.
ابو اسحاق همدانی روایت کرد که دو زن نزد علی (علیه السلام) آمدند که یکی عرب و دیگری از موالی (ایرانیان) بود. پس آن دو زن از حضرت چیزی خواستند. حضرت نیز به هر کدام، مقداری مساوی پول و طعام دادند. پس زن عرب گفت که من از عرب هستم و او ایرانی است! (چرا به آن زن ایرانی به اندازهی من کمک کردی و چرا ما را با هم یکسان دانستی؟) پس حضرت پاسخ دادند که من بین فرزندان اسماعیل و اسحاق فرقی نمیبینم[۱]. بنابر برخی روایات، امام دو مشت خاک در دست گرفتند و فرمودند که من فرقی بین این دو نمیبینم.
منظور از «بنی اسحق» همان ایرانیان هستند. چه اینکه آنان -ایرانیان- به برادران و خواهرانِ اهل بیت -بنی اسماعیل- تشبیه شدهاند. از آنجایی که اسماعیل و اسحاق برادر یکدیگر و فرزند ابراهیم (علیه السلام) بودند. همچنین در تعابیری متعدد در احادیث شیعه، مردم فارس (ایرانیان) به صراحت با صفت بنیاسحاق خطاب شدهاند[۲]. این رفتارهای حضرت علی (علیه السلام) در مواجهه با ایرانیان، سبب میشد تا سران عرب همواره سخنانی همچون سخن مغیرة به زبان آورند! مغیرة میگفت:
كان علي أميل إلى الموالي و ألطف بهم و كان عمر أشد تباعدا منهم.
یعنی «علی بیشتر به موالی (ایرانیان) تمایل داشت و با آنان مهربانتر بود. اما عمر به شدت از آنان بیزاری میجست»[۳]. چنین رفتارهایی را در نامههای امام علی (علیه الاسلام) به فرمانداران آذربایجان و اصفهان و… نیز شاهد هستیم[۴]. امام علی (علیه السلام) به خاطر چنین عملکردی حمایت بسیاری از سران عرب را از دست داد. اما هیچگاه حاضر به بیعدالتی در حق مردم غیرِ عرب نشد[۵]. ایشان برخلاف مدعیانِ امروز انسانیت، ابداً شیوهی نژادپرستی را پیش نگرفتند. باشد تا جاهلانی که در نژادپرستی و آریاییگرایی غوطهورند، عبرت گیرند.
پینوشت:
[۱]. شيخ حر عاملى، وسائل الشيعة، قم: مؤسسه آل البيت، ۱۴۰۹ ه ق. ج ۱۵، ص ۱۰۷
ابن ابى الحديد معتزلى، شرح نهج البلاغة، قم: انتشارات كتابخانه آيت الله مرعشى، ۱۴۰۴ ه ق. ج ۲، ص ۲۰۱-۲۰۰
[۲]. أبو نعيم الأصبهاني، أخبار أصبهان، موقع جامع الحديث، ج ۱، ص ۴۷، حدیث ۴۶
علامة علاء الدين علي المتقى بن حسام الدين الهندي، كنز العمال في سنن الاقوال والافعال، بیروت: مؤسسة الرسالة، ۱۹۸۹. ج ۱۲، ص ۳۰۳، حدیث ۳۵۱۲۴
[۳]. ابراهيم بن محمد ثقفى، الغارات، قم: مؤسسه دارالكتاب، ۱۴۱۰ ه ق. ج ۲، ص ۳۴۱
[۴]. بنگرید به «نامه ها و سخنان حضرت علی (ع) درباره ی مردم ایران»
[۵]. شيخ حر عاملى، وسائل الشيعة، قم: مؤسسه آل البيت، ۱۴۰۹ ه ق. ج ۱۵، ص ۱۰۷
منبع: پایگاه جامع ادیان
افکار و عقاید خود را با دیگران در تالار گفتمان تاریخ فا به اشتراک بگذارید.
تاریخ فا ، مرجع تاریخ و تمدن ایران و جهان باستان
شما سخت در اشتباهی…بخاطر مسائل امنیتی نمیتونم بازگو کنم…تحقیق تو بیشتر کن
نظر شما برای من قابل احترام هست.
اگر دوست ندارید اینجا به موضوع بپردازید. با هر بخش از این جستار که نظر متفاوتی دارید، می تونید در پیام خصوصی پروفایل “حامد محمدپور” در تالار گفتمان تاریخ فا، با هم صحبت کنیم. با سپاس از شما