سامانیان

سامانیان زبان پارسی را زنده کردند

L00901829613

دورۀ سامانيان را مي توان دورهۀ پیشرفت زبان وادب دری دانست، سامانیان 128 سال برتمام محدودهۀ افغانستان امروزی، ماوراءالنهر و بخشي از کشورهای پارس حکمروایی داشتند و در زمان فرمانرواي شان زبان پارسی را در تمام قلمرو خویش گسترش دادند و اين چنين زبان و فرهنگ ايران را پس از یورش تازیان مسلمان زنده كردند.

كهن ترين نسک هاي تاریخ، پزشگی، جغرافی و نجوم در زمان سامانیان به پارسی نوشته و برگردانده شده است. سامانیان امکان آن را فراهم آوردند تا شاعران پارسی زبان همچون رودکی با زبان خود به سرايش شعر بپردازند. درکتاب «لباب الالباب» از 27 شاعر دری زبان نام برده شده است که همه شان در دورۀ ساماني می زیستند، مانند رودكي، ابوشکور بلخی، ابوالمؤید بلخی، شهید بلخی، معروفی، رابعه بلخی و… كه رودكي را مي توان بزرگترین شاعر دورۀ سامانیان به شمار آورد.

به گفتۀ «جليل دوستخواه» (ايرانشناس)، باليدن و گسترش و كمال يابي زبان پارسي از سدۀ سوم هجري و با به فرمانروايي رسيدن دودمان هاي ايراني تبار در گوشه و كنار ايران زمين، به ويژه در خراسان و سيستان و ري و كاهش نسبي  قدرت و نفوذ گماشتگان دستگاه خلافت بغداد، شتاب بيشتري گرفت و با نگارش و نشر رساله ها و كتاب ها و ديوان هاي زياد، دربرابر زبان عربي‏، قد برافراشت و به زودي عرصۀ انديشه و ادب و هنر و فرهنگ را از آن زبان بيگانه باز پس گرفت.

رسول رهین، استاد دانشگاه كابل، گفته؛ دودمان سامانی که پس از صفاریان در بلخ روی کار آمدند در پيشرفت زبان و ادبیات پارسی دری نقشي ويژه و اساسی بازی کرده اند، به ويژه پسران احمد سامانی، اسماعیل و نصر كه اساس سلطنت سامانی را گذاشتند. دورۀ سامانیان را می توان نخستین دورۀ پيشرفت زبان و ادب پارسی دری به شمار آورد، چرا كه برای نخستین بار پایه های تکامل ادب پارسی دری نهاده شد و بهترین شاعران و سخن سرایان ظهور کردند.

پایتخت سامانیان مرکز ادیبان بزرگ بود، بر این اســــاس بنیاد نظم و نثر ادب پارسی دری پس از اسلام در دورۀ سامانیان ریخته شد، بزرگترین نمونۀ تکامل شعر در این دوره رودکی است و از بهترین نمونه های نثر تاریخ بلعمی، دورۀ سامانیان به فراواني شاعران و نویسندگان که بر ادب پارسی دری تاثير گذار بوده اند شهره است. زبان پارسی دری دارای ادبیات خوب و واژگان پرمایه، زیبا، و سودمند بوده و سبک آسان و پرشکوهی داشته است.

مطالب مرتبط

2 نظر در “سامانیان زبان پارسی را زنده کردند

  1. mortemonline گفت:

    راستی یه مورد به نوشته خودت اضافه کن اونم اینکه آقای شهید مطهری توی کتاب “خدمات متقابل ایران و اسلام” تمام سعیش رو کرده که زبان فارسی رو چیز بی ارزشی نشون بده و از جمله چند جا تاکید کرده که سامانیان هیچ میلی برای برگرداندن زبان پارسی نداشتند و زبان پارسی توسط قوم نیمه وحشی هندی “غزنویان” بازگردانده شد دلیل آنهم این بود که شاهشان بی سواد بود و زبان عربی را نمی فهمید!

    1. مطهری یک روشنفکرنمای اسلامگرا بود و بس.
      نباید به نظرات این دست افراد توجه ژرفی کرد و گفته هایشان را به گوش هوش پذیرفت.
      گاه نیک.

پاسخ دادن به علیرضا کیانی لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *