ایزدان افسانه ایی / تیشتر / گانش
نگارنده : ساسان هخامنشان
ایزدِ باران در زبان پهلوی تیشتر نام دارد که در اوستایی تیشتره میگفته اند . نام این ایزد به ریخت: تشتر، تیر و بشتر نیز آمده است. ستارۀ شباهنگ نماد تیشتراست.تیشترهرسال پس از چیرگی بر آپوش دیو(=دیو خشکسالی) زمینۀ بارش باران ؛ که منبع آن دریای فراخ کرت است را فراهم میکند . برپایه ی افسانه های ایرانی همه ی آبهای جهان زیر فرمان تیشتر می‌باشند.
آبان، هشتمین ماه سال درگاه‌شمار ایرانی متعلق به تیشتر ایزد می باشدکه بدلیل فراوانی بارش در این ماه، نام آنرا آبان گذاشته‌اند.
در افسانه های ایرانی ستارۀ تیر یا تیشتر{=شباهنگ}همانند اهورامزدا، دارای توانمندی و نیروی مطلق است و هرگاه بخواهد به گونه ی مردی شکوهمند بر گردونهٔ خود آشکار می‌شود که هزار تیر و هزار کمان زرّین و هزار نیزه و هزار خنجر و هزار گرز آهنین دارد و زمانی به ریخت گاوی بزرگ پیکر درمی‌آید و گاهی به دیس اسبی سفید با سم‌های بلندو بر آپوش دیو می‌تازد.
گانِش یا گانشا یکی از شناخته شده‌ترین و ارجمند ترین خدایان در کیش هندوئیسم است.
او نخستین فرزند شیوا و پارواتی است. نام او را می‌توان آمیزه ایی از دو واژه ی «گا» به معنی هوش و «نهَ» به چم خرد دانست. پارواتی گانشا را تنها با عشق خود آفریده است تا تنها به مادرش سرسپرده باشد و فرمان های مادرش را اجرا کند.
گانش در سرسپردگی مطلق به مادرش یک استوره است و بجز فرمان مادرش به فرمان کسی گوش نمی‌کند. در نوشته‌های کهن هندی آمده‌است:پارواتی(مادر گانشا) به او دستور می‌دهد تا زمانی که در حال گرمابه کردن است هیچ کس را به درون خانه راه ندهد گانشا از ورود شیوا که همسر پارواتی است نیز جلوگیری کرده و اجازه اندر شدن نمی‌دهد که این کارش مایه ی خشم شیوا شده و شیوا سر او را می برد که ناگزیر می‌شوند با چسباندن سر پیلی به او دوباره زنده اش کنند.
او خدایی است که شکمی بزرگ با سری پیل گونه دارد. بیشتر او را به گونه ایی تصویر می‌کنند که: بر زمین نشسته و پاهایش را زیر خود گردکرده‌است .
او نابودکننده ی همه ی بدی‌ها و از میان برنده ی دشواری ها و گرفتاریهاست و بسیاری از دانش‌آموزان در درازای آزمونهایشان به درگاه این ایزد که زُداینده دشواری و خدای هوش و خرد است نیایش می‌کنند .
آبشخور برای گانش ایزد :
· Apte, Vaman Shivram (1965), The Practical Sanskrit Dictionary, Delhi: Motilal Banarsidass Publishers, ISBN 81-208-0567-4 (fourth revised and enlarged edition
با تاریخ فا همراه باشید :
انجمن گفتگوی تاریخ فا : WWW.FORUM.TARIKHFA.COM
گالری عکس های تاریخ فا : WWW.GALLERY.TARIKHFA.COM
بخش وبگردی تاریخ فا : WWW.WEB.TARIKHFA.COM
کتابخانه تاریخ فا : WWW.EBOOK.TARIKHFA.COM
پرتال اصلی تاریخ فا : WWW.TARIKHFA.COM