” اورامان ” ماسوله ی کردستان
اورامان، هورامان یا اهورامان به نوشته برخی محققان به معنای سرزمین اهورایی، جایگاه اهورامزدا و سرزمین خورشید است و البته به گفته برخی زبانشناسان براساس آنچه در زبان کنونی اورامی – به عنوان تنها زبان به جا مانده از ایران باستان با واژههای پهلوی- همچنان تکلم میشود مرکب از دو واژه هور (یعنی ابر) و آمان (به معنای آمدن) است.
اهورامان یا اورامان یا هورامان منطقه ای است واقع در استانهای کرمانشاه و سنندج این منطقه یک منطقه کوهستانی ومرتفع است درفصل زمستان هوای آن خیلی سرد است ولی درتابستان تقریبا خنک است پوشش گیاهی آنچنانی ندارد فقط در بعضی جاها پوشیده از درخت بلوط است گیاهان علوفه ای هم دربعضی ازجاها وجود دارد در این منطقه دشت اصلا وجود ندارد همه جا کوههای بلندو دره های عمیق وجوددارند همین ویژگی باعث صعب العبور بودن ای منطفه شده است.
مردم این منطقه به لهجه اورامی صحبت می کنند این لهجه یکی از لهجه های گویش گورانی است و گویش گورانی هم یکی از گویش های زبان کردی است .در زبان مردم منطقه هنوز از واژه های پهلوی ساسانی به چشم می خورد. یکی از چشم اندازهای فرهنگی هورامان جشن پیرشالیار است. گروهی آن را از شخصیت های قبل از اسلام می دانند و گروهی آن را بعد از اسلام دانسته و سکونتش را در روستا حدود 900 سال قبل می دانند. درباره ایشان حکایتی وجود دارد که می گوید: در زمان های بسیار دور در بخارا پادشاهی زندگی می کرد که دختری داشت به نام «بهار نار خاتون» این دختر کر و لال بود و تمام حکما نتوانسته بودند بیماری دختر را علاج کنند از سوی دیگر در منطقه اورامانات کردستان مردی به نام پیر شالیار زندگی می کرد که صاحب کرامات معجزات بود و شهرتش عالمگیر شده بود. چون خبر معجزات پیر شالیار به بخارا می رسد، شاه دخترش را همراه با برادرش به نام شالیار سیاو و عده ای دیگر به منطقه اورامانت کردستان می فرستند.
آنها وقتی به نزدیکی روستایی که پیر در آن زندگی می کند می رسند، دختر پادشاه احساس می کند که گوشش شنوایی خود را به دست آورده و صداها را می شنود از آنجا که پادشاه اعلام کرده بود که هر کس بیماری دخترش را علاج کند می تواند آن را به همسری برگزیند پیرشالیار قبول می کند و چون از مال دنیا چیزی نداشت، اهالی کمک می کنند و برای او جشن عروسی برگزار می کنند و هر کدام از طوایف، بخشی از هزینه ها و کارهای این عروسی را به عهده می گیرند.
پیرشالیار قبل از مرگش وصیت می کند تا آخر دنیا مراسم سالگرد عروسی اش را همه ساله برگزار کنند مراسم باستانی پیرشالیار در 2 زمان متفاوت در سال بین 15 اردیبهشت و 10 بهمن ماه (همزمان با جشن سده زرتشتی ها) برگزار می شود. مراسم بهاره را کوهساری می گویند که همزمان با طراوات و سرسبزی اورامان کردستان است و در آن به اجرای دف نوازی و سخنرانی درباره شخصیت پیر شالیار و توزیع نان محلی (کلیره) می پردازند.
مراسم زمستان هر ساله در 10 بهمن ماه به مدت 2 هفته برگزار می شود. اهالی منطقه به این مراسم، عروسی پیرشالیار می گویند. برگزاری این مراسم به عهده متولی آن است که در هر خانواده به صورت موروثی برگزار می شود.مردم هورامان از قدیم الایام از لحاظ اقتصادی خودکفا بودند و تقریبا تمام آن چیزهایی راکه لازم داشتند خودشان می ساختند حتی دندان مصنوعی از چوب درخت درست کرده اند.صنایع دستی اورامان پیشینه ای چند هزار ساله دارد.
لینک این مطلب در تالار گفتمان:
” اورامان ” ماسوله ی کردستان
افکار و عقاید خود را با دیگران در تالار گفتمان تاریخ فا به اشتراک بگذارید و همچنین از کتابخانهو نگارخانه تاریخی این تارنما دیدن فرمائید:
با تاریخ فـا ، مرجع تاریخ و تمدن ایران و جهان باستان همراه باشید…